Республикыште шуко пачеран пӧртлаште капитально олмыктымо, 2020 ийлан палемдыме, пашам мучашлат. Таче кечылан 96 объектым тӧрленыт, 42 пӧртыштӧ инженер сетьым шотышко конденыт, 52 пӧртыштӧ леведышым вашталтеныт, 44 пӧртын тӱжвал сынже-фасадым саемденыт, 5 вере подвалыште пашам шуктеныт, 22 пӧртыштӧ 95 лифтым уэмденыт.
Марий Элыште «Шуко пачеран пӧрт-влакым капитально олмыктымо» программе 2014-2046 ий-влаклан палемдалтеш.
Йошкар-Олаште Гомзово микрорайонышто ятыр ий чоҥымо пӧртым палемдыме жапыште чоҥен шуктат. Анциферов-Красноармейский урем-влак ушнымаште нӧлтымӧ пӧртыштӧ паша кайымым регион вуйлатыше Александр Евстифеев аклен. Тушто кызыт леведышым ыштат, сантехнике дене кылдалтше пашам шуктат.
Ушештарена, кужу жап чоҥымо объектым ыштен шуктымыдылан кӧра, 5 гражданинын праваже пудырталтын. Нуно ондалалтше дольщик-влак реестрышке пурталтыныт. Пӧртым эше 14 ий ончыч тӱҥалме, но паша шогалын. Республике Правительствын тыршымашыже дене тений июль тылзыште тушто у подрядчик кыртмен тиде пашалан пижын.
Кызыт тушто электровоштырым шупшыт, газпучым колтат, лифт-влакым келыштарат, окнам шындат, штукатуркым ыштат. Таче кечын объектыште 130 еҥ тырша. Пӧртым тений идалык мучаш марте чоҥен шуктышаш улыт.
Республикыште «Идалыкын книгаже» республикысе конкурсым иктешленыт. Тудо 9 гана эртен. «Идалыкын эн сай книгаже» номинацийыште В.Васильев лӱмеш шанче-шымлыше институтын коллективше дене ямдылыме «История Марий Эл с древнейших времен до наших дней» кок томан книгажым палемденыт. Тиде савыктышак «Эн сай шанче савыктыш» номинацийыште сеҥен. «Книгам сылнештарымаш» номинацийыште «Марий калыкын илыш азбукыжо-Живая азбука народа мари» книга палемдалтын. Марий йылме дене эн сай книга лӱмым Гельсий Зайниевын «Ончалтыш: Айдеме.Пагыт.Пӱрымаш» книгаже сулен. Эн сай поэзий сборник «Край соловьиный» марий автор-влакын кок томан антологийже. Тудым марий книга савыктыш луктын. «Йоча-влаклан эн сай книга» номинацийыште Светлана Григрьеван «Сова с фонарем и желтые ушки» книгаже, «Марий кундемын еҥже –влак дене эн сай книга» номинацийыште Аркадий Курочкинын «Герои земли марийской» книгаже. Лудшо-влакын йӱклымашышт дене Анастасия Глазыринан «Письма с фронта, такие родные…» книга.
У Торъял районышто уэмдыме, кызытсе илышлан келшен толшо библиотекым почыныт. Тудым «Культура» нацпроект дене ыштеныт. Модельный типан библиотекым ыташ 12 миллион теҥге ойыралтын. Тиде окса дене оралтым олмыктеныт, мебельым налыныт, компьютер-влакым ушеныт. Кок миллион теҥгелан книга-влакым пойдареныт, а тиде 5 тӱжем утла книга. Библиотеке пашаеҥ-влак квалификацийыштым кугемденыт. Книгагудым йоҥгыдым да пашам ышташ йӧнаным ыштеныт: тушто лудаш вер, компьютер дене тунемаш, тыгак проект пашам ышташ да мастарлык-классым эртараш лиеш. Йоча-влак дене толшо-влаклан посна пӧлемым ыштеныт. Пашаче совещаний-влаклан конференц-зал уло, тудо изирак кинотеатрышке кусна.
Депутат-влак 2021 ийлан бюджетым пеҥгыдемденыт. Тудо ончычсо семынак социал виктышыжым арален коден, образований, социал сфере, тазалыкаралтышлан оксам кодшо ий дечын шагал огыл палемдыме. Регионысо бюджетын парышыже 40 миллард наре теҥге, роскот 39 миллиардыш шушаш. Тидын дене пырля Марий Эл Кугыжаныш погынын 13-шо сессийыштыже республикын социал-экномике могырым вияҥмашыже нерген ойленыт. Чылаже 13 йодышым онченыт. Тидын радамыште обязательный медицин страхований фондын бюджетше шотышто иктешлымаш. Вес ийлан сулен налме канышыште улшо-влаклан илен лекташ ситыше окса кугытым палемденыт. Республикысе икмыняр законым федерал законлан келыштареныт. Российыште калык чотым шотлымо нергенат ойленыт. Перепись вес ийын эрта.
18 да 19 декабрьыште «Ший Пампалче» у марий мюзиклын премьерыже лиеш. Спектакль «Ший Пӱян Ший Пампалче» калык йомак негызеш возымо пьесе почеш шочын. Пампалче чыла жапыштат марий ӱдырын моторлыкшым да порылыкшым ончыктышо символ лийын. А постановкышто тудын юзо виян ший товарже уло. Лачак тудым Турий лӱман отрицательный персонаж шкаланже налнеже. Турий, Вӱдон да Вувер Кува ӱлыл тӱняште илат, нуно чоя, моктаныше улыт да мландӱмбалне осал вийым шарат. Вӱдон Пампалчым марлан налнеже, ӱдыр тидлан тореш. Сандене мӧҥгӧ гыч куржеш. Кава гыч лӱҥгалтышым волтышо Юмынӱдыр Пампалчым осал пӱрымаш дечын утара. Но жап эртыме семын, тудо мландӱмбакак вола. Вет шочмо вер-шӧр да марий калык деч шергыже нимоат уке. Пьесын авторжо Зинаида Долгова, семым Светлана Яндукова келыштарен, режиссер – Роман Алексеев, сӱретче – Сергей Таныгин.
Татарстан кундемыште марий-влакын автономийышт черетан погынымашым эртарен. Тений тудо у формат дене онлайн да оффлайн лийын. Автономийын Уставше дене келшышын, Погын кум ийлан ик гана чумырга. Тушко тений Татарстанысе калык политике дене кылдалтше вуйлатыше- влак, автономийлан вуйын шогышо да Озаҥ оласе марий еҥ-влак чумыргеныт. Погынышко почетан уна семын «Россий марий-влак» федерал калыкле тӱвыра автономийын вуйлатышыже Лариса Яковлева, Марий Тӱвыра рӱдерын вуйлатышыже да Кугыжаныш Погынын депутатше Наталья Пушкина миеныт. Погынымаште Татарстан кундемыште марий-влакын автономийыштын вуйлатышыжым сайлененыт, тиде пашам уэш Олег Третьяковлан ӱшаныме.
Марий Йуштӧ Кугыза шкеж деке унала вуча. Шернур район Кукнур кундемыште марий Йӱштӧ Кугызан илемыштыже тудын кундемжым тӱзатыме да шун гыч сувенирым ыштыме проект-влакын презентацийышт эртен. Нуно Марий Эл правительстве вуйлатышын грантше кӱшеш ышталтыныт. Кукнур кундемышке уна-влак миеныт. Тӱвыра, печать да калык-влакын пашашт шотышто министр Константин Анатольевич Йӱштӧ Кугызалан у ужгам пӧлеклен.
Проект дене келшышын илем кумдыкым печен налыныт, сылне капкам ыштеныт. Шун гыч марий Йӱштӧ Кугызам, Лумӱдырым, Шернур ватым, Сӱан ватым ненченыт.
Весымат паледыман, тений идалык мучаште Йӱштӧ кугыза-влакын фестивальышт лийшаш. Пандемийлан кӧра тудо онлайн эрта. Тушко 20 наре йодмаш пурен. Тиде радамыште Нижегородский, Кировский областьла, Башкоростан республик да Марий кундемын районлаж гыч. Кок номинаций лиеш. Иктыштыже конкурышко ушнышо-влак Йӱштӧ кугыза ден Лумӱдырын эскизыштым колтеныт, тушко эсогыл Мурманск ола гычат мастар ушнен. Вес номинаций – театр сынан, тушто Йӱштӧ Кугыза-влак шке программыштым ончыктат. Фестиваль 24 декабрьыште почылтеш.
Школ да йочасадлаште санитар шотышто йодмаш-влакым 2022 ий марте шуйымо. Тидын шотышто вашталтышышке кидпалыжым Российын тӱҥ санитар врачше Анна Попова пыштен. Санитар правил-влакым тений июнь мучаште пуртеныт. Документ дене келшышын, йоча-влак коклаште тӱшка мероприятийым эртараш чарыме. Тунемме вер-влак йоча-влакын школышко тӱрлӧ жапыште толмо радамыштым ыштышаш улыт. Тидын дене пырля йоча да кугыеҥ-влакланат температурым висыман.
