2024 ий лӱмгечылан поян идалык. Тений Российысе писатель ушемын Марий Элысе пӧлкажым ыштымылан 90-ле ий. Тудо 1934 ийыште шочын. Тиде жапыште вияҥын до йол ӱмбаке шогалын. Таче тудо могай сомылым шукта да лӱмгече идалык могай лияш сӧра? Тиде да моло йодышым Российысе писатель ушемын Марий Элысе пӧлкажым вуйлатыше Светлана Архипова дене радамлена.
Шинчымашыштым тергат да шке палымыштым ончыктат. Марий Элыште тунемше-влак коклаште Российысе олимпиадын регионысо этапше тӱҥалын. Тудым йӱла почеш француз йылме дене таҥасымаш почын. Йот йылме дене шке шинчымашым улыжат 8 ӱдыр-рвезе терген, молан манаш гын ты предметым оласе икмыняр школышто веле туныктат. Француз йылме дене олимпиаде кок кече шуйна, тиде жапыште тунемше-влак возымаш, колыштмаш да мутланымаш дене кылдалтше заданий-влакым эртат.
Юл да Урал кундемысе композитор-влакын музыкышт йоҥген. Башкортостан Республикысе Уфа олаште композитор, музыковед, мурызо-влакым чумырышо 32–шо фестиваль эртен. Марий Эл ат тушко ушнен. Палемдыман, фестиваль кажне ийын тӱрлӧ регионышто эртаралтеш.
Чарла Кремльыште марий шӱлыш озаланен. Марий тӱвыра рӱдер Йошкар-Олан рӱдыштыжӧ Шорыкйолым эртарен колтен. Уремыште йӱштӧ ыле гынат, калык пайремыш рӱж ушнен, муро да куштымаш полшымо дене ырен. Туштак мужедме да модмо алан-влак пашам ыштеныт. Тидын деч посна организатор-влак мӧчӧр семын чиен толшо-шамычым акленыт. Шорыкйолым кузе палемдет, идалыкым туге илен эртарет, ойленыт кугезына-влак. Ты ӱшан тачат уло, сандене кажне ийын марий-влак ты пайремым шокшын да веселан палемдат, ӱстел тич сийым погат да уна-влакым – Васли Кугыза ден Васли Кувам - вучат.
Лӱдыкшыдымылык правил – икымше верыште. Тыгай шонымаш дене пожар надзорын пашаеҥышт профилактике рейдым эртарат. Чӱчкыдын яллашке лектыт, поснак пайрем каныш кечылаште. Специалист-влак паледмат, тыгай годым чылан пожар лӱдыкшыдымылык правилым огыт эскере. Кужу каныш кечылаште чӱчкыдын мончаш олтат, южгунамже тӱткыш деч посна кодат. Сандене МЧС виктемын специалистышт профилактике рейд кышкарыште пӧрт еда коштыт да эше ик гана правилым ушештарен, суртоза-влаклан кагазым пуат але тудым почто яшлыкыш пыштен кодат.
Куженер районысо Токтайбеляк селасе «Новые звёздочки» йоча ушемын тунемшыже-влак кугезына-влакын йÿлаштым перегат да шарнат. Тиде гана нуно Шорыкйол пайремын ойыртемжым модын ончыктеныт. Семон Сидырын, Онтон Эчун, Осып Метрийын, Тикын Матранын уныкаже-влак Илян Агинян суртышкыжо мӧчӧр лийын толыныт. Нуно озакувам марий муро да куштымаш дене куандареныт, сай лектышым тыланеныт. Тыгак марий модыш дене модыныт, тутло сийым ямдыленыт.
Тӱткыш – ешлан. Россий Президент Владимир Путинын указше почеш 2024 ий элыштына ешын идалыкше семын увертаралтын. Кагазышке тидын нерген тудо эртыше ийын ноябрьыште кидпалыжым пыштен. Идалык еш-влаклан утларак тӱткышым ойырымо, тудын кӱлешлыкшым пеҥгыдемдыме, полшымо амал дене шукталтеш. Арам огыл 1 январь гычак илышышке ятыр вашталтыш пурен.
Йоча-влак коклаште ик эн йодмашан постановко. М. Шкетан лӱмеш Марий Кугыжаныш драме театрыште шындыме «Золушка» спектакль кажне гана зал тич калыкым чумыра. Декабрьыште гына 20 гана сценыште ончыктеныт. Кажне гана аншлаг дене эртен.
Марий фольклор электрон йӧн дене. «Электронный сборник марийских наигрышей» проект умбакыже шуйна. «Российысе марий-влак» федерал калыкле тӱвыра автономийын проектше почеш ынде фольклор материал, тӱрлӧ кундемласе марий муро-влак электрон йӧн дене возалтыт. Цифроватлыме проектыште умбакыже фольклор ансамбль-влак участоватлат.
Идылыкым иктешлыше увер-влак.
