«Хрустальный звон родного языка» - тыге маналтеш Морко районын Президент грантым сенен налше проектше. Тудым тӱвыра инициативе шотышто президент фонд рӱдерын полшымыж дене араленыт.   

Шукерте огыл Киров ола 650 ияш лӱмгечыжым палемден. Тиде пайрем кышкарыште эртыше «Город добрых соседей» фестивальыш «Эрвел марий» ансамбль миен коштын. Кумданрак Кристина Быкован сюжетыштыже.
 

Поро йӱлаш пурышо «Марий шыже» сымыктыш фестиваль тений калыкым 44 гана чумыра. Тудым Яков Эшпай лӱмеш марий кугыжаныш филармоний эртара. Тенийсе фестиваль мо дене ойыртемалтеш? Могай коллектив-влак калыкын чонжым савырат? Кумданрак Лира Матвеева палдара. 

Делегат корпус чоҥалтын. Марий калыкын 12-шо погынжо лишемеш. Кызыт сайлалтше делегат-влак дене регионысо конференций-влак эртаралтыт. 26 сентябрьыште Башкортостан республикыште делегат-влак дене Марий Погынлан ямдылалтме шотышто кугу вашлиймаш эрта. Ты кундем гыч 83 еҥ сайлалтын. 

Талантан марий композитор, Марий Эл сымыктышын сулло деятельже Сергей Маковлан – 70 ий. А усталык пашажлан, сем тӱня дене илышыжым кылдымылан – 50 ий. Кужэҥер район Лопсола ялын шочшыжо 5 классыште тунеммыж годымак семым возаш тӱҥалын. Тачысе кечын тудын возымо семжылан шуко муро шочын. Сергей Николаевичын Республикысе театр-влак дене кылже пеҥгыде. Мутлан, Шкетан лӱмеш Марий кугыжаныш драме театрыште шуко спектакльлан семым келыштарен. 28 сентябрь гыч 6 октябрь марте Сергей Маковын музык фестивальже лиеш. 

Йошкар-Ола уна-влакым вашлияш ямдылалтеш. 3-4 октябрьыште рӱдолаште «Российысе регионлаште калык да конфессий кокласе кыл» Россий кӱкшытан шанче-практик конференций лиеш. Тушко элнан 14 регионжо гыч 100 утла шымлызе да эксперт ушна. Москва, Воронежский, Самарский, Новосибирский область, Марий Эл, Башкортостан, Татарстан, Мордовий республикыла да Российын у регионлаж гыч ученый-социолог, политолог-влак ушнат. Кок кече жапыште 50 доклад йоҥгаш тӱҥалеш. 

Совет Ушем Герой Алексей Громовын шочмыжлан – 113 ий. Кугу ачамланде сарын геройжо Советский районысо Кукмарий ялыште шочын. Ты кундемыште марий геройым мемориал оҥа да сквер шарныкта. Тыгак Алексей Громовын тичмаш илышыжым «Герои Марийской земли» книга арала.           

Сылнымутым йӧратымаш М. Горький лӱмеш литератур институтын Кӱшыл сылнымут курсышто тунемаш йӧным ыштен. Самырык поэт Виктория Матвеева тений кугу сылнымут конкурсым эртен. Виктория 2 книган авторжо. Икымше сборникше «Эше йӱла окнаште тул» маналтеш, кокымшыжо - «Нангае мыйым корно». 2023 ийыште самырык ӱдыр Светлана Эсаулова лӱмеш премийын лауреатше лийын. «Светлана» конкурсышто сеҥымыже кокымшо книгам савыкташ йӧным ыштен. 

Йӱдвел коштмашлан шӱмаҥше-влак чумыргат. Марий Элыште «Ходьба для всех» лӱман 10-шо фестиваль эрта. Тиде виктыш республикыштына 2014 ийыште вияҥаш тӱҥалын. Тӱҥалтышым «Йолгорно» йӱдвел коштмаш рӱдер пыштен. Фестиваль лач тидын дене кылдалтын. 

2024 ий - У Торъял районын сылнымут илышыштыже кугу кышам кодышо идалык. Ты кундемыште шочын-кушшо ныл палыме да пагалыме поэт-писательын шочмыштлан - 100 ий. Тиде Василий Сапаев, Борис Данилов, Вениамин Иванов, Вера Бояринова. Шукерте огыл Вера Бояринован шочмо кундемыштыже Онар лӱмеш Токтарсола школышто поэтессылан пӧлеклалтше пайрем эртен.