400 йоча пырля ик сценыште. Республикысе музыкальный школла гыч талантан йоча-влакым таче посна мурышо, шоктышо да куштышо ансамбльыш чумыреныт. Всемарийский йоча коллектив-влак Республикын кечыжлан кугу концертым шынденыт. Эрик Сапаев лӱмеш опер да балет театрын сценыж гыч сюжетым ончыза.              

Морко рӱдӧ книгагудышто кумшо ий театр студий пашам ышта. Тудым библиограф Людмила Александрован темлымашыж дене почмо. Театр студийыш Морко поселкысо икымше да кокымшо номеран школ гыч ӱдыр-рвезе-влак коштыт. Тыгак сылнымутым, театрым йӧратыше да книгагудын кугурак уста лудшыжо ушненыт. 

Поян историян школ. Оршанке районысо Кугу Ӧрша школ тений 110 ияш шочмо кечыжым палемда. Школын пайремжылан пӧлеклалтше мероприятий 2 ноябрьыште лийын. Йоча да туныктышо-влакым район администраций, туныктыш пӧлка гыч специалист-влак саламленыт. Тыгак пайремышке ик курым утла жапыште туныктымо тӧнежым тунем лекше выпускник-влак толыныт. Тиде жапыште ятыр йоча ты школ гыч лектын, илышыште кугу кӱкшытыш шуын. Таче школ илыш дене тӧр ошкылеш. 2023 ийыште школышко газ пучым пуртеныт. Йоча-влак сай шинчымашым ончыктат. 

Кундемнан районлаштыже шыже кумалтыш-влак эртаралтыт. Рушарнян У Торъял районысо Саваран, Марий Турек районышто, Советский район Кундышӱмбал кӱсотышто Тӱня кумалтышым эртареныт. Кундышӱмбалне  Советский район да Морко район гыч онаеҥ-влак вич тулолмо ончылно  пелештеныт. Еҥ-влак тичмаш кинде, надыр дене, шукынжо пурлык дене вуйсаваш, таушташ, кумалаш толыныт.  

60 наре сӱретчын пашаже - ик верыште. Республикысе сӱретсымыктыш тоштерыште «Край Марийский» кугу ончер почылтын. Тышке ятыр ийла дене Россий сӱретче ушемын регионысо пӧлкажын пашажым аклаш луктыныт. Марий Элысе сӱретче ушем 1961 ийыште шочын. Тачысе кечын тушто 60 наре сӱретче шотлалтеш. Иктешлыше ончерыште лӱмлӧ художник да художественный училищын студентышт шке пашашт дене палдарат. Ончерыште верысе пӱртӱс сӱрет, марий тӱвыра, литератур произведений гыч ужаш да моло теме дене кылдалтше паша-влак улыт. 

12-шо гана Марий калыкын историйыштыже возалтын. Йошкар-Ола Российын 19 регионжо гыч делегат-влакым ончен колтен. Марий Элыште 3 кече Марий калык погын кугу кӱкшытыштӧ эртен. 5 тӱрлӧ секций, пленар погынымаште пашам ыштымын иктешлымашыже – резолюций. Тудо ончыкылык 4 ий жапыште илышыш пурталташ тӱҥалеш. Марий погынысо площадкыла гыч Вера Горохован видеоматериалжым ончаш темлена.   

Йоча-влакым шочмо йылмым йӧраташ туныктат. Ынде 15 ий утла Йошкар-Оласе 61-ше номеран «Теремок» йочасадыште кажне ийын Марий тӱвыран арняже эртаралтеш. Тиде гана ты арням мучашлыме пайремыш мемнан съемочный группына миен коштын. 

Эше ик шӱдыр чӱкталтын. Морко поселкышто «Морко ӱдыр-чевер шӱдыр» район кӱкшытан конкурс эртен. 11 чолга ӱдыр шкеныштым ончыктеныт, усталыкышт дене палдареныт.

 

29 октябрь гыч 1 ноябрь марте Финн-угор писатель-влакын конференцийышт эртен. Тудо кум олам авалтен. Конференцийым официально Ханты-Мансийскыште почыныт. Умбакыже участник-влак Нефтеюганск да Сургутышто лийыныт. Пӱтынь Российысе конференцийын пашашкыже марий кундем гыч «Ончыко» журналын тӱҥ редакторжо Игорь Попов, «Кече-Солнышко» йоча журналын тӱҥ редакторжо Светлана Архипова, Марий Эл тӱвыран сулло пашаеҥже, марий писатель Юрий Соловьев, книгагудо пашаеҥ Татьяна Виноградова, тыгак самырык автор Алёна Яковлева ден Виктория Матвеева ушненыт. Погынымашын кокымшо кечынже финн-угор сылнымутын поро илыш йӱлам аралымаште кӱлешлыкше нерген каҥашеныт, тудын ончыкыжо могай корно дене вияҥшашыже нерген ойленыт.

 

Марий калыкын 12 Погынжо мучашлалтын. Кум кече Йошкар-Ола марий погынын шӱлышыж дене илыш. Икмыняр кече жапыште Российын 20 регионжо гыч вич тӱрлӧ виктыш дене йодыш-влакым каҥашеныт. Марий Мер Каҥашын председательже ныл ияш пашаж нерген кумда докладым ыштен. Тудо йылмым, йӱлам аралыме шотышто йодыш-влакым нӧлталын. Погынын тӱҥ пашаже – резолюцийым пенгыдемдаш, Мер Каҥашым да Оньыжам сайлаш. Тиде сомыл ик ой дене шукталтын. Лишыл 4 ий жаплан Марий Оньыжа семын угыч Эдуард Васильевич Александровым сайленыт.